Quá trình rụng rốn ở trẻ sơ sinh lâu hay chậm còn tùy thuộc vào cơ địa, sức khỏe cũng như việc vệ sinh. Chăm sóc rốn sạch ngay sau khi sinh và những ngày đầu sau sinh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm khuẩn rốn. Vì vết thương còn chưa lành hẳn nên rất dễ bị viêm, nhiễm trùng rốn. Nhằm đảm bảo an toàn cho bé mẹ hãy tham khảo bài viết dưới đây nhé.
Dây rốn được hình thành từ tuần thứ 7 của thai kỳ. Nó có một vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, được xem như là cầu nối giữa mẹ và bé. Sau khi sinh, dây rốn sẽ không còn cần thiết nữa. Vì bé đã có thể tự hít thở, tự ăn, tự làm sạch ruột và bàng quang.
1. Ngay sau khi bé được sinh
Vệ sinh vùng rốn của bé
Sau khi chào đời, dây rốn sẽ được kẹp lại để giữ cuống rốn sạch sẽ. Nếu kẹp rốn bị hở hoặc bị rơi ra, bạn phải chú ý vệ sinh khu vực rốn bé ít nhất 1 lần/ngày. Sử dụng khăn mềm, nhẹ nhàng lau vùng rốn của bé.
Cẩn thận khi tắm cho bé
Nhiều người cho rằng bạn chỉ nên lau người chứ không nên tắm bé cho đến khi rốn rụng. Tuy nhiên, việc tắm rửa cho bé không gây hại gì, miễn là bạn giữ cho cuống rốn khô và tránh chạm vào nước.
Nếu cuống rốn bị ướt, hãy lau khô bằng khăn mềm. Đôi khi, cuống rốn của bé có thể bị bẩn nếu bé đi tiêu. Hãy nhẹ nhàng làm sạch bằng nước, vệ sinh lại bằng nước muối sinh lý và lau khô.
Cẩn thận khi mặc quần áo cho bé
Rốn là phần mà bạn phải chú ý nhất và cũng đem đến cho bạn nhiều khó khăn khi mặc quần áo cho bé.
Quấn tã phía dưới rốn, giữ cho cuống rốn khô. Khi tiếp xúc với không khí, cuống rốn sẽ mau khô.
Chú ý chăm sóc vùng rốn khi mặc quần áo và giữ cho vùng rốn hở càng nhiều càng tốt.
Để cuống rốn rụng tự nhiên
Nếu đã qua một thời gian mà cuống rốn vẫn chưa rụng, bạn cũng đừng quá lo lắng. Đôi khi, cuống rốn sẽ rụng khá trễ. Trong trường hợp này, bạn vẫn chờ để cuống rốn rụng tự nhiên chứ không nên tác động lên nó. Nếu tại vị trí cuống rốn có dấu hiệu bất thường như chảy máu, chảy nước vàng, bạn hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và nhận sự tư vấn đúng đắn.
Sau khi cuống rốn rụng, bạn sẽ thấy lỗ rốn của bé. Đôi khi, lỗ rốn có thể bị nổi mẩn đỏ, thậm chí có thể chảy máu. Mẹ không nên quá lo lắng, điều này hoàn toàn bình thường và lỗ rốn sẽ lành lại trong vòng 2 tuần.
Tã phải được gấp dưới rốn
Không nên dùng gạc thường hoặc tã để băng rốn cho trẻ. Vì việc băng rốn nếu không được dùng bằng các sản phẩm đã được tiệt khuẩn thì sẽ tạo điều kiện làm ổ chứa vi khuẩn và ngăn cản sự lành rốn do rốn lâu khô, nhất là trong thời tiết nóng ẩm của nước ta.
Tránh sờ vào cuống rốn, bôi các chất từ thảo dược không sạch lên cuống rốn. Những chất từ thảo dược thường bị nhiễm bẩn với nhiều bào tử nấm và vi khuẩn sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn rốn.
2. Sau khi dây rốn rụng
Các dây rốn thường tự tách ra trong vòng một hoặc hai tuần. Thật bình thường khi Mẹ nhìn thấy một mảng da khô, màu đỏ ở cuống rốn.
Đôi khi, một lượng nhỏ máu tối màu có thể chảy ra – đừng lo lắng đó là điều bình thường. Nhưng nếu việc chảy máu kéo dài trên hai tuần, bạn nên xin tư vấn từ bác sĩ ngay.
Cũng giống như giai đoạn chưa rụng rốn, quá trình chăm sóc rốn sau khi rụng cần hết sức cẩn thận và khoa học. Theo đó, mẹ hãy thực hiện theo quá trình sau:
Giữ gốc rốn luôn sạch
Ít nhất một lần trong ngày bạn cần vệ sinh gốc rốn một cách sạch sẽ bằng cách dùng vải sạch hoặc gạc bông y tế đã làm ướt với nước sạch. Nhẹ nhàng lau vùng gốc rốn để loại bỏ các chất bẩn.
Lưu ý: không sử dụng thêm bất kỳ một loại xà phòng hoặc cồn rửa nào khác vì có thể gây kích ứng da bé.
Giữ gốc rốn luôn khô
Mẹ nên nhớ rốn của trẻ sơ sinh sau khi rụng cần được “thở”. Vì không khí sẽ giúp giữ cho rốn khô thoáng. Nhiều mẹ vì quá lo lắng sợ rốn bị cọ xát nên thường xuyên dùng băng băng lại, điều này hoàn toàn không đúng mẹ nhé!
Tắm cho trẻ sơ sinh
Sau khi rốn đã rụng bạn có thể tắm cho bé một cách thoải mái. Điều này có nghĩa mẹ không cần phải sợ nước vào rốn. Việc này sẽ giúp làm sạch rốn một cách hiệu quả hơn. Nhưng chú ý không cho rốn tiếp xúc quá lâu với nước. Khi tắm xong cần lau thật khô rốn của bé.
Cẩn thận khi thay đổi tã
Đa phần các loại tã, từ tã dán cho đến tã quần sau khi mặc đều kéo đến phần eo của bé. Do đó, bạn cần gấp phần trước của tã xuống thấp hoặc nới lỏng phần eo để tránh tã cọ xát hoặc nước tiểu có thể làm ướt rốn.
Chọn trang phục phù hợp
Khi rốn vẫn chưa lành hẳn thì mẹ nên chọn cho bé những bộ quần áo rộng rãi, thoáng mát. Tránh mặc quần áo chật, bó sát đặc biệt là dạng body suit. Vì chúng sẽ khiến bé khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến rốn.
6. Để gốc rốn rơi tự nhiên
Gốc rốn sẽ rụng sau khi khô. Do đó không nên vì bất cứ lý do gì mà tự ý bứt gốc rốn của bé ra. Việc làm này sẽ vô tình gây tổn thương đến rốn như chảy máu và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Mẹ nên làm gì với dây rốn sau khi rụng?
Việc giữ hoặc vứt bỏ dây rốn là hoàn toàn tùy thuộc vào người mẹ.
3. Các triệu chứng của nhiễm trùng rốn
Cuống rốn nếu không được chăm sóc cẩn thận sẽ dễ bị nhiễm trùng. Nếu thấy bé có các triệu chứng sau, bạn hãy đưa bé đến bệnh viện ngay:
- Rốn có mùi hôi, chảy mủ:
- Nếu nhận thấy rốn của bé có mùi hôi và có mủ màu vàng chảy ra thì lúc này mẹ cần phải cảnh giác. Đây là biểu hiện rõ ràng nhất khi rốn đã bị nhiễm trùng vì vậy cần đưa bé đến bệnh viện sớm.
- Rốn bị đỏ:
- Rốn và phần quanh rốn bị đỏ có thể là hiện tượng bình thường khi da bị khô rát. Tuy nhiên nếu vết đỏ vẫn còn và tiếp tục lan rộng có nghĩa rốn đang gặp vấn đề gì đó.
- Chảy máu:
- Sau khi rụng, rốn có thể bị chảy máu nhẹ và sẽ khỏi nhưng trường hợp máu chảy nhiều, khó cầm máu thì mẹ cần đưa bé đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Rốn trẻ sơ sinh bị lồi sau khi rụng
Có một số trường hợp khi rốn bắt đầu lành và liền sẹo, ngay tại vị trí lỗ rốn nổi lên một khối tròn bên ngoài thành bụng. Đây được gọi là thoát vị rốn. Khi trẻ sơ sinh khóc lớn, ho, rặn thì khối lồi này sẽ phình to ra. Mẹ không nên quá lo lắng khi gặp phải tình trạng này. Khi bé lớn hơn 1 tuổi thành bụng sẽ khỏe hơn và đóng kín lỗ hổng thành bụng, khối lồi sẽ biến mất. Nhưng đôi khi nó cũng kéo dài đến 4 hoặc 5 tuổi và mẹ có thể nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ để đẩy khồi lồi vào.
Đa phần các trường hợp rốn bị lồi thường không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé. Tuy nhiên, nếu một đoạn quai ruột bị kẹt trong khối rốn lồi này sẽ rất nguy hiểm. Lượng máu tới đoạn ruột bị kẹt sẽ ít đi khi không được đẩy ngược vào ổ bụng. Gây nên tình trạng đau ở vùng rốn và tổn thương mô ruột.
Nặng hơn sẽ gây hoại tử và nhiễm trùng lan tỏa khắp ổ bụng. Vì vậy mẹ cần lưu ý khi thấy các dấu hiệu như: Bụng to tròn, trương phình bất thường; Da quanh khối rốn lồi bị sưng đỏ; Bé bị sốt, quấy khóc, khó hoặc không đi ngoài được.
Việc chăm sóc rốn sau khi rụng không quá phức tạp, mẹ chỉ cần thực hiện theo những bước trên. Đồng thời thường xuyên quan sát để sớm kịp thời xử trí khi có điều bất thường.
